Malassezia pachydermatis to rodzaj drożdżaka, który podobnie jak bakteria Staphylococcus pseudintermedius, powszechnie występuje na skórze oraz uszach psów i kotów. Potocznie nazywamy tę infekcję malasezją lub malasezjozą. Grzyb ten w normalnych warunkach zamieszkuje sobie skórę i zewnętrzną część przewodu słuchowego naszych uszu, nie zaburzając im normalnego funkcjonowania. Znajdujemy go na skórze warg, w okolicy odbytu i sromu, w przestrzeniach między palcami a także w fałdkach skórnych.
To malasezji zawdzięczamy delikatny, popkornowo-serowy zapach spomiędzy palcy naszych psów. W „sprzyjających” warunkach następuje nadmierny rozrost populacji i kolonizacja skóry komórkami grzyba. W efekcie rozwija się pełnoobjawowe zapalenie skóry. Te „sprzyjające” warunki zachodzą głównie przy zaburzeniach równowagi układu odpornościowego psa.
Predyspozycje rasowe a drożdżyca
Drożdżakowe zapalenie skóry może zaatakować każdego psa bez względu na wiek, płeć i rasę, jednak po wielu badaniach udało się ustalić, które rasy mają zwiększoną skłonność do występowania malasezji. Są to m.in.: Shih tzu, Lhasa apso, Shar pei, buldogi, boksery, pudle, bassety, labradory, spaniele, West Highland White Terrier, Jack Russel Terrier, maltańczyki i pekińczyki oraz owczarki niemieckie. Buldogi, boksery i pekińczyki mają dużo fałdów skórnych a bassety, labradory i spaniele dość ciężkie, oklapłe uszy.
Przyczyny
Normalnie funkcjonujący pies ze zdrowym układem immunologicznym, bez problemu radzi sobie z wyższą temperaturą, wilgotnością i rozmaitymi alergenami. Każdy stan powodujący spadek odporności, będzie powodował zaburzenia funkcjonowania skóry, w tym rozwój drożdżycy. Jeśli pies choruje na nawrotowe zapalenie ucha, atopię, alergię, nużycę, APZS, niedoczynność tarczycy, nawrotowe zakażenia oportunistyczne skóry, należy liczyć się z pojawieniem zakażeń drożdżakowych. U takich zwierząt każde podanie sterydu, antybiotyku, każdy duży stres będzie zwiększał ryzyko namnożenia się malasezji.
Objawy
- świąd
- drapanie się
- ocieranie się o dywann, kanapę
- wygryzanie sierści
- widoczne brązowe naloty
Należy zwrócić uwagę, że powyższe objawy pokrywają się z objawami alergii i atopii u psów.
Lokalizacja jest typowo wyprzeniowa tzn.w fałdach skóry na kufie, sromie, w kanałach słuchowych, pachwinach i w przestrzeniach międzypalcowych. W tych miejscach są optymalne warunki dla rozwoju malasezji - jest wilgotno i ciepło. Warto zwrócić uwagę, że często malasezja objawia się w przypadku trwałego noszenia przez psa zawilgoconej obroży. Pojawiają się wtedy brązowe przebarwienia w tych miejscach. W przebiegu malasezji dochodzi także do tzw. liszajowacenia, wtedy skóra psa staje się ciemna, stwardniała, o charakterystycznym zapachu, traci wtedy zupełnie swoje funkcje - ochronne . W skrajnych przypadkach może dojść do zliszajowacenia nawet całego brzucha, ud, pach i pachwin psa.
Wskutek utraty funkcji skóry pojawiają się pęknięcia i mikropęknięcia, które nasilają świąd, dodatkowo stanowią ogniska nadkażeń bakteryjnych. Czasami ogniska malasezji są widoczne wokół pazurów. Tworzą wyraźny, brązowy nalot. Bywa również tak, że nalot ten pokrywa całe palce.
Zazwyczaj zanim dojdzie do rozwoju drożdżycy mamy najpierw doczynienia z objawami alergii - jeżeli postępowanie jest właściwe zazwyczaj udaje się okiełznać chorobę. Jednakże jeśli postępowanie lekarskie jest nieprawidłowe, stan skóry pogarsza się.
Trzeba pamiętać, że sama malasezja jest alergenem - może więc powodować objawy atopii/alergii jak i je nasilać. Dodatkowo występuje alergia krzyżowa z roztoczami kurzu domowego - zjawisko polegające na wystąpieniu objawów alergicznych po kontakcie z alergenem wykazującym podobieństwo do pierwotnie uczulającego alergenu - tak więc, jeśli pies ma alergie na roztocza kurzu będzie silniej reagował na malasezję. Jeśli będziemy trzymać w ryzach drożdżaki, łatwiej będzie nam walczyć z objawami reakcji na roztocza.
Diagnostyka
Rozpoznawanie jest bardzo proste - wymaz cytologiczny z kanału słuchowego bądź test z taśmą ze skóry psa (scotch tape test). Jednakże rozpoznanie malasezji nie oznacza ze jest to pierwotna przyczyna świądu. Najczęściej za rozwojem drożdżycy stoi pierwotna przyczyna braku odporności skóry.
Zależnie od objawów, czasu trwania i rozległości choroby lekarz dobiera odpowiednią kurację. Należy na pewno ustalić przyczynę takiego stanu rzeczy, zadbać o odporność psa, odpowiednią dietę, środowisko w jakim żyje. Dodatkowo stosuje się odpowiednie środki przeciwgrzybicze, najczęściej jest to itrakonazol. Terapia miejscowa w postaci kąpieli leczniczych, smarowania, porządnego czyszczenia uszu jest zazwyczaj wystarczająca przy odrobinie cierpliwości i systematyczności.
Odpowiednia suplementacja i zbilansowanie diety, może ograniczyć konieczność stosowania agresywniejszej terapii wewnętrznej. Na pewno trzeba się skupić na dodaniu kwasów omega i witamin ADEK, które działają przeciwzapalnie, poprawiają integralność powłoki skórnej oraz dobrze wpływają na odporność. Tradycyjnie dodajemy Beta-glukany, owoc dzikiej róży.
Lekarz medycyny weterynaryjnej Anna Chłosta.
Długoletni hodowca, asystent kynologiczny, właściciel Przychodni Weterynaryjnej „HABABA” na Jurze Krakowsko- Częstochowskiej. Od lat uczestniczy czynnie w organizacji i pomocy przy wystawach, prowadzi szkolenia dla hodowców z zakresu hodowli, rozrodu i endokrynologii. Od 2014 roku hoduje psy rasy American Staffordshire Terrier pod przydomkiem „New Radegost”, ma na koncie wiele sukcesów wystawowych. Psy z jej hodowli zdobyły prestiżowe tytuły Zwycięzców Klubów w Polsce, Czechach czy Niemczech. Została odznaczona Brązową Odznaką Związku Kynologicznego w Polsce. W swojej hodowli największą uwagę zwraca na temperament i zdrowie, regularnie poszerzając zakres badań genetycznych i ortopedycznych. Psy z jej przydomkiem są podstawą wielu znanych hodowli w Polsce. W ciągu ostatnich lat sprowadziła do kraju wiele świeżej krwi hodowlanej z Francji i kolebki hodowanej przez nią rasy - Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.