Zacznijmy od definicji psa sportowego czy też pracującego.
zPsami sportowymi nazwiemy grupę psów wykonujące różne zadania wymagające większej niż przeciętna aktywności fizycznej. Zapotrzebowanie żywieniowe takich psów określamy na podstawie intensywności, czasu trwania oraz częstotliwości aktywności/pracy. Rozróżniamy 3 typy pracy i od tego jakiego typu pracę wykonuje nasz pies uzależniamy to jak wyglądać będzie jego dieta oraz jakich będzie wymagała modyfikacji i jakiej suplementacji. Pierwszy typ to sprint, czyli intensywna praca około 2-3 minutowa, do której zaliczamy takie sporty jak coursing, flyball, czy weight-pulling; praca pośrednia (od kilku minut do kilku godzin pracy o różnej intensywności), czyli taka, którą wykonują psy gończe i tropiące, psy policyjne, straży granicznej, wojskowe, pasące, psy przewodnicy, oraz psy uprawiające takie sporty jak obedience, agility, czy frisbee; oraz praca wytrzymałościowa, trwająca wiele godzin bądź dni, czyli ta wykonywana przez psy zaprzęgowe (pociągowe).
Dlaczego u psów pracujących doskonale sprawdza się dieta BARF?
Dlatego, że zapotrzebowanie na składniki odżywcze u psów sportowych zmienia się w zależności od intensywności, czasu i częstotliwości aktywności, a więc najkorzystniejszą dietą jest taka którą możemy samodzielnie modyfikować wraz ze zmieniającymi się potrzebami treningowymi psa, oraz oczywiście ta o wysokiej strawności i najwyższej wartości biologicznej (a taką jest dieta BARF, gdyż zawiera białko właśnie o najwyższej strawności i najwyższej wartości biologicznej!)
Wyjaśnijmy sobie po krótce co oznacza, że białko z którego składa się dieta BARF to białko o najwyższej wartości biologicznej?
To ni mniej ni więcej to w jakim stopniu zawartość poszczególnych aminokwasów pokrywa zapotrzebowanie psa. Najwyższą wartością biologiczną charakteryzuje się białko jaja kurzego – wynosi ona 100%, natomiast pozostałe białka pochodzenia zwierzęcego – 80-99%, a BARF w ogromnej większości to właśnie białka pochodzenia zwierzęcego (głównym składnikiem BARFa jest mięso, a surowe jaja pożądanym dodatkiem). Białko o tak wysokiej wartości biologicznej i strawności jest niezwykle istotne w diecie każdego psa, ale w szczególności w diecie psów pracujących, gdyż białka są budulcem mięśni, odpowiadają za transport kluczowych substancji w organizmie (np. hemoglobina odpowiedzialna jest za transport tlenu, ferrytyna żelaza itd.), i dostarczają również energię w postaci glukogennych aminokwasów. Przyjmuje się, że zapotrzebowanie na białko u psów pracujących jest ok 5-15% większe niż u psów niepracujących.
Ponieważ rodzaj wykonywanej pracy (czas trwania i intensywność) warunkuje mechanizmy pozyskiwania energii, dieta BARF powinna być odpowiednio modyfikowana pod potrzeby pracującego psa. Psy wykonujące aktywności należące do grupy aktywności „sprintowych” mają najwyższe zapotrzebowanie na węglowodany, a najniższe na tłuszcze w porównaniu z psami z pozostałych dwóch grup (zapotrzebowanie to wynosi w g/1000 kcal EM na białko 63-71, tłuszcze 23 – 28 i węglowodany 142 – 200). Psy wykonujące pracę pośrednią mają porównywalne zapotrzebowanie na białko (63-71 g/1000 kcal EM) gdy ich praca charakteryzuje się niską/średnią częstotliwość oraz krótkim/średnim czasem trwania, oraz zapotrzebowanie na poziomie 51-71 g gdy wykonują pracę o wysokiej częstotliwości i długim czasie trwania. Zapotrzebowanie na tłuszcze w tej grupie wynosi 35 – 65 g (niska/średnia częstotliwość; krótki/średni czas trwania) oraz 53- 76 (wysoka częstotliwość; długi czas trwania); zapotrzebowanie na węglowodany wynosi 57 – 143 gr (niska/średnia częstotliwość; krótki/średni czas trwania, im większa intensywność pracy tym więcej węglowodanów) oraz 43 – 86 gr (wysoka częstotliwość; długi czas trwania). Psy z trzeciej grupy (praca wytrzymałościowa) mają największe zapotrzebowanie na tłuszcze, a najmniejsze na węglowodany w porównaniu z dwom pozostałymi grupami i wygląda ono następująco: białko 52-63, tłuszcze powyżej 88 i węglowodany poniżej 43. Psy biorące udział w najcięższych wyścigach mogą otrzymywać pokarm o zawartości tłuszczu nawet do 94 g/1000 kcal EM. Taka podaż tłuszczu powinna być bardzo krótkotrwała i mieć miejsce jedynie na najtrudniejszych etapach biegów. Pamiętajmy też, że dieta psa sportowego podczas roztrenowania nie różni się zbytnio od diety psów niepracujących.
A co z dodatkową suplementacją?
Dobrze zbilansowany i właściwie suplementowany BARF jest dietą pokrywającą zapotrzebowanie większości psich sportowców, ale są od tej reguły odstępstwa, aspekty na które musimy zwrócić uwagę, wpływające na to czy i jak musimy zmodyfikować suplementację, zarówno tę podstawową jak i uzupełniającą.
Długodystansowcy ze względu na dużą zawartość w diecie niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych mogą wymagać suplementacji przeciwutleniaczy (takich jak wit C, E, A) aby zmniejszyć ryzyko peroksydacyjnych uszkodzeń błon komórkowych. Ponadto ze względu na to, że psy należące do tej grupy powinny być karmione pokarmem o dużej zawartości tłuszczu są narażone na niedobory wapnia, gdyż część wapnia wiązana jest w nierozpuszczalne związki (mydła wapniowe). Ogólnie zwiększony wysiłek fizyczny prowadzi do gromadzenie się mleczanów we krwi i związane z nim przesunięcia pH krwi w kierunku kwaśnym (kwasica metaboliczna), kiedy to mitochondria zaczynają intensywnie uwalniać wapń (a także potas i magnez). Dlatego psy w najintensywniejszym treningu, szczególnie podczas pracy długotrwałej mogą wymagać suplementacji tych pierwiastków.
Psy sportowe mogą także wymagać dodatkowej suplementacji hemoglobiny, która jest źródłem żelaza, ze względu na zwiększoną utratę żelaza wraz z potem i moczem podczas intensywnego wysiłku (żelazo jest niezbędne do doprowadzania tlenu do mięśni, jak i wszystkich innych komórek organizmu).
Dodatkowo w przypadku psów sportowych należy się przyjrzeć takim suplementom jak:
*L-karnityna, która bierze udział w procesach metabolizowaniu kwasów tłuszczowych i pozyskiwaniu energii oraz w procesach termogenezy; jej niedobory mogą prowadzić do kardiomiopatii rozstrzeniowej
* tauryna, która ma anaboliczne (antykataboliczne) działanie (regeneracja tkanki mięśniowej), usprawnia transport kreatyny (ochraniającej komórki mięśni przed stresem oksydacyjnym) i wspomaga prawidłowe działanie mięśnia sercowego
* MSM czyli siarka organiczna, ważna dla elastyczności stawów; pomaga zapobiegać skurczom mięśni oraz ułatwia regenerację po wysiłku, działa lekko przeciwzapalnie i przeciwbólowo
* kolagen stosowany w profilaktyce oraz leczeniu schorzeń tkanki łącznej, ścięgien i stawów; poprawia stan skóry, włosów i pazurów, oraz pomaga zachować prawidłową gospodarkę wodną organizmu (tkanek łącznych organizmu).
* mączka z kryla wykazuje działanie ochronne przed zwyrodnieniami stawów i stanami zapalnymi w mięśniach; wspomaga rozwój masy mięśniowej.
*małż nowozelandzki, bogaty w glukozaminoglikany, które stanowią budulec chrząstek międzykostnych i płynów stawowych
W ofercie firmy POKUSA znajdziecie także serię Chondroline, w tym Chondroline Sport, przeznaczony dla psów sportowych i pracujących, w którego składzie znajdziecie: hydrolizowany kolagen, MSM, mączkę z kryla, siarczan glukozaminy, siarczan chondroityny i owoc dzikiej róży (Rosa canina L.), a także serię Power Dog: BCCA PURE zawierający aminokwasy (L-Leucynę, L-Walinę, L-Izoleucynę – jest to mieszanka łatwo przyswajalnych aminokwasów niezbędnych dla właściwej regeneracji i rozwoju mięśni) oraz HMBA + CA czyli Monohydrat β-hydroksy-β-metylomaślanu wapnia (hamujący degradację białek mięśni oraz obniżający aktywność markerów uszkodzenia komórek mięśniowych).
Istotne w diecie psów sportowych jest także nawadnianie, gdyż zwiększony wysiłek fizyczny wiąże się z wytwarzaniem znacznej ilości ciepła, a co za tym idzie z parowaniem wody z górnych dróg oddechowych (proces, który jest mechanizmem termoregulacyjnym). W uzupełnieniu elektrolitów pomocny jest izotonik Powerdog.
Bibliografia:
PODSTAWY ŻYWIENIA PSÓW I KOTÓW. PODRĘCZNIK DLA LEKARZY I STUDENTÓW WETERYNARII
M. Ceregrzyn, R. Lechowski, B. Barszczewska
RAWDIETLINE TAURYNA
Naturalny suplement dla psów i kotów
POWERDOG BCAA PURE
Suplement dla psów pracujących i w treningu
CHONDROLINE SPORT
Naturalny dodatek dla psów sportowych
Anna Górniak
Ania to z wykształcenia neofilolog, specjalizująca się w tłumaczeniach medycznych. Doświadczenie i wiedzę zawodową oraz miłość do zwierząt wszelakich postanowiła połączyć zostając technikiem weterynarii i zoodietetykiem. Nie ustaje w zdobywaniu wiedzy, obecnie uczy się w australijskim College of Integrative Veterinary Therapies. Prywatnie opiekunka trzech jack russell terierów: Sashy, Franki i Holki, z którymi uprawia psie sporty. Zaczynała od obedience, obecnie jej wielką pasją jest agility. Wiedzę dietetyczną oraz z zakresu fizjoterapii (zdobytą na kursach we wrocławskiej Szkole Osteopatii Zwierzęcej ISOA) wykorzystuje w pracy ze swoimi psami, jak i innymi dietetycznymi sportowymi podopiecznymi. Wraz z Ewą i Jagodą należy (od 2017 r.) do Administracji dietetycznych grupy na fb: Barfne Korepetycje Pies i Barfne Korepetycje Kot, zrzeszających kilkadziesiąt tysięcy członków.